Elke nieuwsbrief neemt Herco Kruik van Scheurmailrotterdam.nl een straat, een plek, een mooi detail uit ons mooie Oude Westen onder de loep. Deze keer is het “ons befaamde” elektriciteitshuisje op het Tiendplein.
In 1911 is in Nederland de Bond Heemschut opgericht. Het inpassen van industriële bouw in het landschap werd een belangrijk onderwerp gevonden en zo werd in 1915 een prijsvraag voor de vormgeving van trafohuisjes gehouden. Deze trafohuisjes, ook wel transformatorhuisjes of elektriciteitshuisjes genoemd, zijn de fysieke omhulsels van de transformatoren; de verdeelpunten van hoog- naar middenspanning, geschikt voor de consument.
De Haagse architect C.A. Kentie won de eerste prijs met een ontwerp met een hoger en een lager deel (om het hoogspannings- en het laagspanningsgedeelte in het gebouwtje aan te duiden) in streng kubistische vorm, maar met expressionistisch siermetselwerk. Dit gebouw is niet gerealiseerd, maar zette wel de toon voor de vormgeving van de trafohuisjes door heel Nederland, die minimaal 3 ½ m meter hoog moesten zijn, dit om de benodigde installaties te herbergen en de ontwikkelde warmte kwijt te kunnen raken.
Aan het Tiendplein in het Oude Westen kwam in 1926 een trafohuisje met een bijzondere vermenging van functie en vorm, omdat er een urinoir en klokkentoren bij werden gebouwd. Stilistisch gezien verbindt het gebouw expressionistische (bv de organische terracotta decoraties bij de dakrand) met kubistische elementen. Het urinoir werd in 1990 vervangen door een bloemenkiosk van het architectenbureau Mecanoo, maar die is weer verdwenen.
Het Tiendplein heeft in 2013 een impuls gekregen met enkele nieuwe terrassen en restaurants. Daarbij is ook het elektriciteitshuisje weer helemaal in oude luister hersteld. Het schakelhuisje zou eigenlijk worden gesloopt, maar beheerder Stedin besloot om het toch op te knappen, omdat er nog maar acht van de oorspronkelijk twintig transformatorhuisjes uit die periode over zijn. Ook de klokken zijn teruggeplaatst in het torentje.
In 2015 is de klokkentoren door het kunstenaarsduo Arno Coenen en Iris Roskam voorzien van een aluminium kunstwerk. Het is een opengewerkte wereldbol met een fraai lijnenspel met stippen, alle leidend naar de grootste stip 010 en daarop de tekst ‘The world is yours’.
